WSZYSTKO O KRWI
Krew to płynna tkanka, składająca się z krwinek czerwonych, krwinek białych, płytek krwi i osocza (plazmy).
Krew płynąca w żyłach i tętnicach jest źródłem sił życiowych u każdego człowieka już od momentu poczęcia. Jest żywą tkanką złożoną z komórek - krwinek czerwonych, białych i płytkowych, które zawieszone są w części płynnej krwi zwanej osoczem. Krew jest całym światem samym w sobie. Jej składniki tworzą wysoko-rozwinięty system obronny i transportowy, od istnienia, którego zależy nasze życie i zdrowie.
KREW TO ŻYCIODAJNA PŁYNNA TKANKA SKŁADAJĄCA SIĘ Z:
• KRWINEK CZERWONYCH(erytrocyty)
• KRWINEK BIAŁYCH (leukocyty)
• PŁYTEK KRWI (trombocyty)
• OSOCZA (PLAZMY) – stanowiącego do 55% objętości KRWI, jest to część płynna KRWI; zawiera białka (albuminę, czynniki krzepnięcia, białka odpornościowe), jest odpowiedzialne za transport wody i substancji odżywczych do komórek, a także odprowadzanie produktów przemiany materii do wątroby, nerek i płuc.
FUNKCJE KRWI:
• FUNKCJA TRANSPORTOWA – krwinki czerwone zaopatrują tkanki w tlen, w składniki energetyczne, mineralne, witaminy, hormony; oczyszczają organizmu ze zbędnych produktów przemiany materii (np. CO, mocznik i przenosi do płuc i innych narządów wydalających jak nerki, skóra; termoregulacja - przenosi ciepło z miejsc gdzie się go wytwarza najwięcej np. wątroba, mięśnie i przenosi do skóry, gdzie produkcja jest mniejsza niż utrata;
• FUNKCJA OCHRONNA I OBRONNA– krwinki białe rozpoznają i niszczą szkodliwe wirusy i bakterie; płytki krwi wstrzymują krwawienie ran
• FUNKCJA HOMEOSTATYCZNA- tworzenie stałego środowiska wewnętrznego - co jest warunkiem prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Krew jest potrzebna codziennie, w dużych ilościach, ponieważ jest bezcennym lekiem, którego mimo wielu prób i postępu w nauce nie udało się wytworzyć syntetycznie. Jest niezbędna nie tylko ofiarom wypadków, ale także cierpiącym na szereg poważnych chorób. Przetaczana podczas transfuzji lub podawana w postaci przetworzonych preparatów, pozwala ratować życie i zdrowie.
DLACZEGO KREW JEST CZERWONA?
Czerwona barwa krwi pochodzi od erytrocytów, czyli czerwonych krwinek, zawierających w sobie barwnik - hemoglobinę. Substancja ta łączy się z tlenem w płucach (hemoglobina utlenowana, barwa krwi jest wtedy jasnoczerwona) a oddaje go we wszystkich tkankach i narządach (KREW pozbawiona tlenu ma barwę ciemnoczerwoną). Po odłączeniu tlenu, hemoglobina odtlenowana trafia do płuc, gdzie ponownie wiąże się z tlenem.
PROCENTOWY UDZIAŁ GRUP KRWI LUDZKIEJ POPULACJI:
A Rh+ 32% 0 Rh+ 31% B Rh+ 15% AB Rh+ 7%
A Rh- 6% 0 Rh- 6% B Rh- 2% AB Rh- 1%
Dorosły człowiek posiada ok. 5 - 6 l. KRWI. Jednorazowo dawca, mężczyźni nie częściej, niż co 8 tygodni, kobiety nie częściej, niż co 12 tygodni oddaje 450 ml KRWI, czyli mniej niż 10 % swojej KRWI.
Grupy krwi: „A” „B” „O” i Rh
U każdej osoby na powierzchni krwinek czerwonych istnieją substancje grupowe, które decydują o przynależności do określonej grupy krwi. Istnieją 4 podstawowe grupy krwi: grupa O (brak substancji grupowej na krwinkach), grupa A (istnieje substancja grupowa A), grupa B (istnieje substancja grupowa B), grupa AB (istnieje substancja grupowa A i B na krwinkach). Oprócz substancji grupowych na krwinkach czerwonych w surowicy krwi znajdują się naturalne przeciwciała skierowane przeciwko nieobecnej substancji grupowej np.
• gr. O (przeciwciała anty-A i anty-B),
• gr. A (przeciwciała anty-B),
• gr. AB (nie posiada przeciwciał).
Najczęstszymi grupami w Polsce są: grupa A i O. Znacznie mniej częstymi B i AB.
Czynnik Rh
Na krwinkach czerwonych oprócz substancji grupowych ABO u 85% ludzi występuje czynnik D, który określa przynależność do grupy Rh dodatniej. U pozostałych 15% czynnik ten nie występuje i zalicza się ich do grupy Rh ujemnej.